Feliks W. Kres, Północna Granica (Księga Całości #1)

Drugie wydanie - 2000
(Mój egzemplarz)

Rzadko miewam tak, by jakieś dzieło zrobiło na mnie takie wrażenie, że bym od

razu chciał jakoś podzielić się wrażeniami. Tym razem, tak się zdarzyło, zatem zaczynam.

Tym bardziej, że chodzi o specjalny przypadek. Mija już bowiem prawie dekada, od czasu, kiedy Feliks Kres, polski pisarz fantasy, ogłosił, że odwiesza pióro na kołek i nic nowego już nie wyda.

Cóż, trzeba powiedzieć, że deklaracja przynajmniej uczciwa - nie łudził swoich czytelników. W związku z tym, wypada jednak ostrzec czytających: Księga Całości, o pierwszym tomie której zaraz tu poczytacie, nie jest w całości :P. Od dawna chciałem zapoznać się z tym cyklem Kresa, ale zawsze jakoś nie było po drodze. Gdy już się udało, mogę zadeklarować, że na pewno sięgnę po tomy następne - warto, mimo, że nie jest skończony. Zachęcam, by pana Kresa czytać - warto, zwłaszcza, że Mistrz Feliks, być może jednak do pisania wróci.

Na początek, może kilka słów na temat tej serii. Całość tego świata, obejmuje kontynent Szerer, który otacza Morze Bezmiarów. Niegdyś, dawno temu, nad Szerer, przybyła tajemnicza potęga, Szerń, której macki mocy, choć niewidzialne, rozciągają się na prawie całość kontynentu, obfitującego w liczne kraje o bardzo różnej kulturze. Szerń dawno temu, obdarowała rozumem ludzi, a następnie koty i sępy.

Wpływ Szerni, nie obejmuje całości tego świata, ponieważ część, objęła podobna potęga - Aler. Z jakiegoś powodu, Szerń nie zniszczyła go zupełnie, mimo, że został zepchnięty na ograniczony ob.

Kraina Aleru, jest kompletnie obca. Nawet flora, ledwie przypomina tę, którą znamy z naszego świata (no i Szerni).

Gorzej, że Alerowie, są nieco groźniejsi, niż zwierzęta. Te dziwne, obce istoty, niejednokrotnie przeprawiają się przez granicę, by dokonywać rozboju i palić.

Właśnie dlatego, potężne Cesarstwo Armektandzkie, ustanowiło liczne stanice, w pobliżu ciągle gorącej Północnej Granicy. Klimat tych ziem, przywodzi na myśl ni to dawne Dzikie Pola w czasach I Rzeczypospolitej, ni to Dziki Zachód. W skrócie - mieszkający tam ludzie, zwolnieni są z wielu podatków i mają inne przywileje, a ziemia jest żyzna. Żyją tylko w nieustannym zagrożeniu.

W takich oto okolicznościach, ze stanicy Erwy, w pole wyrusza oficer jazdy Rawat. Musi się rozprawić z kolejną hordą Alerów, niestety mając do dyspozycji szczuplejsze siły, niż myślał. W tym kota-zwiadowcę.

Pierwsze wydanie - 1995

Cóż, o akcji może tyle, nie zamierzam za wiele zdradzać. Mogę jedynie powiedzieć, że w tej książce wojna dominuje. Za to jak opisana... Widać więzi między żołnierzami, cały trud tego rzemiosła, manewry i tak dalej. Jak dla mnie - cud, miód i orzeszki. Jeśli miałbym zrobić jakieś porównanie, to powiedziałbym, że pod tym względem w tej Północnej Granicy, Kres osiągnął poziom (lub nawet przebił) znanego opowiadania Roberta Wegnera, Wszyscy jesteśmy Meekhańczykami.

Wydanie 3 - 2009

Z tym, że (w niczym nie ujmując Opowieściom z Meekhańskiego Pogranicza), muszę powiedzieć, że jednak, przedstawiony przez Kresa świat, jest jednak ciekawszy.

Mamy jak u pana Wegnera, bardzo ciekawie zarysowany tygiel różnych kultur, jakim jest cały Szerer. Na razie, tylko zarysowany, ale widać zarys rozmachu pomysłów. Tutaj różnice są wygładzone, ponieważ, zwłaszcza na Granicy, każdy jest po prostu żołnierzem, niezależnie, skąd by pochodził.

Dodatkowo, widać, że Kres buduje świat także na innych poziomach. Nie wiadomo dokładnie, ani czym jest Szerń ani Aler, chociaż znajdujemy pewne sugestie. Widzimy, że tajemnicze siły Aleru, mogą nawet zmieniać rzeczywistość po stronie Szerni...

Najnowsze wydanie - 2014

Trochę widać, że Północna Granica, jest poniekąd tylko wprowadzeniem do całego świata Szereru. Stąd, wiele kwestii tylko naszkicowano.

Jednak, szkic ten jest bardzo umiejętny. Wyłania się z niego uniwersum, zbliżone rozmachem nawet do Tolkiena, czy Jordana.

Widać to szczególnie na sam koniec. Zakończenie jest trochę naciągane i na siłę. Sprawia to trochę wrażenie, jakby autor doprowadził historię do tego punktu, a potem nie do końca wiedział, co z nią zrobić. Ale muszę zastrzec, że całkiem źle też nie jest. Ot, miałem pewien niedosyt.

Prawo Sępów - teksty z tego zbioru, złożyły się potem na Północną Granicę i Gromberladzką Legendę

Jeśli chodzi o bohaterów miłośnicy skomplikowanych portretów psychologicznych, będą zawiedzeni. Tym niemniej, moim zdaniem, są ciekawi i wielu jak najbardziej da się lubić. Mają swoje wady, jak na przykład porywczość, ale nie mamy do czynienia z bandą kretynów, tylko zwyczajnymi, przyzwoitymi ludźmi. A niektóre dialogi, moim skromnym zdaniem, są o wiele bardziej wymowne, niż długie rozmyślania, u innych autorów.

No i, na koniec swoista wisienka na torcie, która sprawiła, że ta książka naprawdę mnie oczarowała. Mianowicie, kreacja kotów.

Sam pomysł, by koty uczynić inteligentniejszymi, niż są, już oczywiście w fantasy się pojawiał. Jednak, pan Kres świetnie oddał ich naturę. Zwłaszcza zwiadowca Dorlot, jest znakomicie przedstawiony. Z trudem znosi wypytywanie, gdy powiedział już wszystko, jest szczery, aż do przesady, miewa też typowo kocie humory.

Powiem tak - bez trudu przyjąłem, że koty dokładnie tak by się zachowywały, gdyby obdarzyć je rozumem na miarę ludzkiego.

Uważam, że jest to jedno z nielicznych polskich fantasy, które miałoby by jak najbardziej szanse na sukces za granicą, w tym w świecie anglojęzycznym. Niestety, wydań zagranicznych wiele nie ma (choć są chlubne wyjątki -  w tym wydanie hiszpańskie). Ale może kiedyś się to zmieni? Ja polecam każdemu miłośnikowi fantasy, zwłaszcza, jeśli lubi też klimaty militarne.

Wydanie hiszpańskie. Jak mam być szczery, to chyba najlepsza okładka.

Na sam koniec, mam dobre wieści. Otóż, w maju szykuje się nam wznowienie całej Księgi Całości. Zapewne kupię, chociaż mam niemało książek ze starszego wydania.

Ocena: 9/10