Guy Gavriel Kay, Ysabel

Zgodnie z tym, co wspomniałem z okazji ostatniej notki, chciałbym napisać parę słów na temat jednego z moich ostatnich nabytków. Mianowicie o książce pana Guya Gavriela Kaya, Ysabel.

O panu Kayu jeszcze na pewno napiszę, bo jest to pisarz, którego twórczość mnie nieodmiennie oczarowuje. Czasem niełatwa w odbiorze, ale ostatecznie zawsze stwierdzam, że było warto. Książki pana Kaya mają w sobie jakąś magię, czar, który pozostawia po sobie wiele wrażeń i wspomnień.

Już wiele lat temu, zachwyciłem się Fionavarskim Gobelinem (o którym mam nadzieję tutaj napisać, bo planuje ponownie go przeczytać). Czy Ysabel, może z nim konkurować? 

Cóż, moim zdaniem - nie. Chętnie napiszę, dlaczego tak uważam. Muszę jednak zastrzec, że chociaż postaram się wyłożyć przede wszystkim w miarę obiektywne powody, to jednak dużą rolę w takiej, nie innej ocenie grały względy sentymentalne. A coś takiego, ciężko wyjaśnić komuś innemu.

Może zatem coś o samej akcji tej powieści. Otóż, wszystkie wydarzenia, jakie mają tam miejsce dzieją się w Prowansji.

Jak ktoś nie wie -  to historyczna kraina we Francji, bardzo piękna (chociaż sam jakoś strasznie długo tam nie byłem). I co najważniejsze w tym jest, że wprost przepełniona historią.

Przetoczyły się przez Prowansję zarówno dumne i dzielne plemiona celtyckie, jak i Rzymianie. Później wojska barbarzyńców, a w średniowieczu, właśnie na tych pięknych ziemiach, miała miejsce krucjata przeciwko sekcie katarów.

Właśnie do tej malowniczej krainy, do niezwykle starego miasta Aix, trafia główny bohater, Ned Marriner.

Jego ojciec, Edward, jest bardzo znanym fotografem i teraz przybył do Prowansji, aby przygotować album przedstawiający jej widoki.

Oczywiście, jako, że jest wziętym fotografem, to może sobie pozwolić na więcej, niż przeciętny turysta. Na przykład, zamknąć na trochę piękną katedrę w Aix dla zwiedzających.

Tam właśnie zaczyna się właściwa przygoda Neda. Jest on nastolatkiem, ma koło lat osiemnastu i musiał zwolnić się ze szkoły na dość długo, by przyjechać z ojcem do Francji. W tym czasie, jego matka przebywa w Darfurze, w ramach Lekarzy bez Granic.

Katedra w Aix

W tym pięknym kościele, Ned spotyka inną Amerykankę, Kate Wenger. Dziewczyna jest znacznie bardziej ogarnięta i obeznana w historii tego miejsca, niż on. Za to jednak Ned, wyczuwa obecność kogoś innego. Dziwnego, łysego mężczyzny, wie też, jakimś sposobem, że posąg, przedstawiający królową Saby, odwzorowuje kogoś zupełnie innego.

Również coś z katedry. Nie mogłem się powstrzymać.

Jednym słowem, dzieje się coś dziwnego, coś spoza świata samochodów, czy iPodów. Napięcie wzrasta, tym bardziej, że zbliża się święto Beltaine...

Nie podrzuciłem tu dużych spoilerów, bo to sam początek. Jednak, dalej nie będę się rozwodził. W każdym razie - są Celtowie, są i Rzymianie. Bezpośrednio, ale i nie całkiem. Wiem, nie mało precyzyjnie. Jednak, inaczej nie jestem w stanie tego wyjaśnić.

Nie jest to też opowieść o romansie nastolatków w pięknej Prowansji, z jakimś fantastycznym tłem.

Historia ta jest nieco bardziej skomplikowana, niż się wydaje z tego opisu. Tutaj muszę zrobić niewielki spoiler. Jeżeli nie czytaliście jeszcze Fionavarskiego Gobelinu, to bardzo zachęcam, aby to zrobić, zanim sięgnięcie po Ysabel.

Nie zrozumcie mnie źle, to nie jest następny tom. Jednak, są pewne nawiązania są. Nie wyłapiecie ich bez znajomości tamtej książki, a to uczyni tę lekturę dużo uboższą.

Może tyle na temat samej historii. Wypadałoby coś wspomnieć o samych bohaterach.

W tej kwestii, niestety muszę wbić tej książce parę szpil. Przede wszystkim, nie mogłem się przekonać do samego Neda Marrinera.

Może nie jest on typowym amerykańskim nastolatkiem, ale na tyle podobny, by jednak często wkurzać. Co ja mam powiedzieć, nie lubię ludzi, którzy w katedrze włączają iPoda. Drobiazg, ale świadczy o tym, z kim mamy do czynienia.

W ogóle, uważam, że pan Kay nieco zrąbał tutaj sprawę. Cenię jego twórczość, między innymi dlatego, że nie boi się wprowadzać starszych bohaterów, czyniąc ich wybory bardziej wiarygodne, niż nastolatków. Gdyby Ned był studentem, przypuszczam, że czułbym do niego mniejszą antypatię.

Jednocześnie, muszę jednak przyznać, że Kayowi (jak zawsze zresztą) udało się świetnie pokazać, jak przeżycia człowieka zmieniają.

Już na początku w Nedzie jest też coś ujmującego, potrafi się zadumać w nawie katedry, do czego wielu amerykańskich nastolatków nie byłoby zdolnych. Później, ten lepszy pierwiastek jego osoby zostaje rozwinięty. Pod koniec tej opowieści, nie był już tym samym wkurzającym typem. Pod tym względem, warto było przemęczyć się przez początek.

Jego koleżanka, Kate Wenger, z kolei od początku daje się lubić. Dość inteligentna, dziarska dziewczyna o wielkiej wiedzy. Jednak i ją wszystkie te przeżycia zmieniają.

Co do starszych postaci, również daje się je polubić. Osobami z dość przeciwstawnymi charakterami są ojciec Neda oraz jego matka. Oboje są dość silnymi osobowościami  i chętnie się o nich czyta. Zwłaszcza o matce Neda, która nie za bardzo przyjmuje do wiadomości, co w zasadzie się dzieje.

Jest też wuj i ciotka Neda. Wspaniałe osoby, zwłaszcza ciotka. Ona to najwięcej wie o tym, co też właściwie odbywa się w pięknym, prowansalskim powietrzu. Wuj, również sporo przeżył i służy doświadczeniem.

Również inne osoby nie zawodzą. Nie będę zdradzał szczegółów, ale tytułowa Ysabel nie jest kimś, kto nie zapada w pamięć. Może nie ma o niej zbyt wiele, ale w tym leży też walor.

Jedynymi osobami, które nie wnoszą prawie nic są pomocnicy Edwarda Marrinera - Steve i Greg. Niby mają pewne cechy, które pozwalają ich rozróżnić, ale... Nie jestem po lekturze powiedzieć coś o nich więcej, poza tym, co któryś zrobił w tym, czy innymi momencie.

Mont Sainte-Victoire

Tyle o bohaterach. Pora na kilka ostatnich, ogólnych uwag.

Po pierwsze, jak już wspomniałem, nie jest to powieść jakoś bardzo prosta w odbiorze. Nie ma tu galopady, akcja nie pędzi na łeb, na szyję. Toczy się swoim tempem, pozwalając chłonąć niepowtarzalną atmosferę Prowansji. Zwłaszcza początek, może zniecierpliwić, mnie nawet nieraz męczył. Szczerze mówiąc, zastanawiam się, czy bym nie przerwał lektury, gdybym miał do czynienia z kimś innym, niż pan Kay. Jednak, po połowie robi się naprawdę dobrze.

Ta powieść ma jednak coś więcej, niż wartka akcja. Mianowicie klimat (tu ostrzegam, będzie mocno subiektywnie).

Niepowtarzalny, który bardzo ciężko znajduje gdzie indziej, niż w książkach pana Kaya, czy Tolkiena. To naprawdę w pewien sposób porusza emocje, zwłaszcza zakończenie.

Po przewróceniu ostatnich stron, odczuwałem realny smutek. Nie dlatego, że musiałem zamknąć Ysabel (no dobra, to też), ale bo skończyła się znacznie donioślejsza historia. I żal, czy w Prowansji faktycznie nie znajdziemy czegoś więcej, niż li tylko ślady dawnej przeszłości.

Muszę mieć to wydanie...
Nawiasem mówiąc, uważam, że okładka dużo bardziej oddaje nastrój i piękno tej książki, niż polska

 Co mi się nie podobało... Cóż, jak już wspomniałem, momentami były dłużyzny. Nie jakieś straszne, ale były.

Poza tym... Uważam, że za mało wykorzystano odniesienia do Fionavarskiego Gobelinu. Mam po prostu niedosyt. Oby kiedyś była kontynuacja, bo ta książka była, mimo wszystko, za krótka. A może nie książka, ale historia.

Komuś innemu dałbym wyżej, ale to pan Kay, więc poprzeczkę postawił wysoko. Dlatego, daje tylko mocne

8/10.

Nie więcej. Jednak mimo to, chce przeczytać i mieć w wersji oryginalnej. Oraz wybrać do Prowansji. To chyba dobra rekomendacja.